مرور زمان در دعاوی کیفری

باید توجه داشته باشیم نباید وقتی از ارتکاب جرمی علیه خود مطلع شدیم طرح شکایت را به تاخیر بیندازیم و حتما لازم است در اسرع وقت اقدامات را انجام دهیم
مطابق قانون مجازات اسلامی برخی جرایم تعزیری قابل گذشت در نظر گرفته شده اند و اگر در مدت یکسال از زمان اطلاع اقدام نشود با در نظر گرفتن مواعد مذکور در ماده ۱۰۵ همین قانون دیگر نمی توان تعقیب فرد را از طریق شکایت کیفری دنبال نمود
البته در آسیب به بدن یا ستاندن جان دیگری که برای آن حسب مورد دیه یا قصاص در نظر گرفته می شود و در جرایم مستوجب حد مرور زمان طرح شکایت و تعقیب مرتکب را نداریم

به عنوان مثال در جرم خیانت در امانت که یک جرم قابل گذشت می باشد ( به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ، حداقل مجازات حبس آن از شش ماه به سه ماه و حداکثر آن از دو سال به یکسال تقلیل یافته است __ تبصره ماده ۱۰۴ ق مجازات اسلامی )
اگر شما خودرو ی خود را به یکی از اقوام جهت بردن به تعمیرگاه داده اید و او با خودرو به شمال رفته و خودرو را نیز پس نمی دهد می توانید با طرح شکایت کیفری برای تعقیب او اقدام نمایید
در فرض فوق اگر شما یکسال برای شکایت از او اقدام نکنید دیگر حق شکایت شما به دلیل مرور زمان شکایت مندرج در ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی از بین خواهد رفت و با طرح شکواییه با قرار موقوفی تعقیب مواجه خواهید شد مگر تحت سلطه آن فرد بوده باشید که تا یکسال از خارج شدن از تحت سلطه ی او حق شکایت شما پا برجا خواهد ماند (تحت سلطه دیگری بودن موردی بسیار نادر است )
اما در فرضی دیگر اگر همین فامیل شما ۱۵۰ میلیون تومان از دیگری مثلا با بیان یک دروغ ساده اخذ نماید چون مرتکب جرم تحصیل مال از طریق نامشروع گردیده که به نظر برخی جرمی غیر قابل گذشت است ( با توجه به مواد ۳۶ و ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی
حق شکایت از او تا ۵ سال از زمان ارتکاب جرم پا برجا خواهد بود که البته بعید به نظر می رسد فردی بعد از مواجه شدن با چنین وضعیتی اقدام به شکایت کیفری در اسرع وقت ننماید
اما در فرض فوق همین پول با عملیات متقلبانه و با برنامه ریزی قبلی اخذ و فامیل شما کلاهبرداری می نماید با توجه به مواد ۳۶ و ۱۰۴ و ۱۰۹ قانون مجازات اگر ده سال بعد هم شکایت نماید حق شکایت او پا برجا است اما احتمال اثبات موضوع نیز کمرنگ می شود
ماده ۱۰۹- جرایم ذیل مشمول مرور زمان تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات نمی‌ شوند:
الف– جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
ب– جرایم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرایم موضوع تبصره ماده (۳۶) این قانون با رعایت مبلغ مقرر در آن ماده
پ– جرایم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر
در ضمن علاوه بر مرور زمان تعقیب ، مرور زمان صدور حکم و اجرای مجازات را نیز داریم به مواد ۱۰۷ به بعد قانون مجازات اسلامی مراجعه شود