در ابتدا باید بدانید که مبایعه نامه ماشین شامل قسمت‌های مختلفی است که هر یک از آن ها را یک ماده می‌نامند. اگر از فرم چاپی آماده برای نوشتن قولنامه ماشین استفاده می‌کنید، این ماده‌ها به شکل پیش‌فرض در آن لازم است وجود داشته باشند و شما فقط باید بخش‌های مربوط به هر کدام را پر کنید.
با این حال، اگر قصد دارید که قولنامه را به صورت دستی بنویسید باید همه این ماده‌های مورد نیاز در قولنامه شما وجود داشته باشند. ماده‌ها و بخش‌های تشکیل‌دهنده مختلف یک قولنامه خودرو عبارتند از:
ماده ۱ – مشخصات طرفین معامله
در این بخش از قولنامه مشخصات دو طرف معامله یعنی خریدار و فروشنده، لازم است نوشته شود. این مشخصات عبارتند از:
نام و نام خانوادگی
کد ملی
تاریخ تولد
نام پدر
شغل
آدرس محل سکونت
شماره تلفن
همچنین، اگر قرار است با شخص حقوقی معامله‌ای را انجام دهید، باید مشخصات زیر را در قولنامه وارد کنید:
نام شرکت
شماره ثبت
شناسه ملی
کد اقتصادی
نشانی
کد پستی
نام صاحبان امضای مجاز (کسانی که در شرکت باید یک قرارداد را امضا کنند تا قرارداد دارای اعتبار باشد)
نکته بسیار مهم : اگر شخصی به عنوان نماینده یا وکیل از یک شخص حقیقی یا حقوقی با شما پای معامله آمده است، حتماً مطمئن شوید که این شخص اختیارات لازم را داشته باشد و حتماً در مبایعه نامه ذکر کنید که او نماینده (وکیل) شخص دیگری است.
ماده ۲ – موضوع و مشخصات مورد معامله
در این ماده باید ذکر شود که موضوع این مبایعه‌نامه فروش ماشین به خریدار است و قرار است در قبال آن خریدار به شما مبلغ مشخصی پرداخت کند.
به علاوه اینکه در این بند باید مشخصات کالای مورد معامله، که همان خودرو است، نوشته شود. مشخصاتی از خودرو که باید در این ماده نوشته شود عبارتند از:
نوع خودرو
سیستم آن
رنگ و مدل آن
پلاک خودرو
شماره موتور
شماره شاسی
شماره بدنه
ماده ۳ – مبلغ معامله
در این بخش شما باید قیمت و شرایط پرداخت ثمن ( قیمت ) خودرو را به شکل زیر بنویسید:
قیمت کل معامله، مبلغ …………………. ریال است که مبلغ …………………. ریال به‌صورت …………………. تحویل فروشنده شد و باقی مبلغ به‌صورت …………………. پس از انتقال قطعی سند خودرو تحویل داده خواهد شد.
چند نکته
الف : در بخش مربوط به مبلغ باید بنویسید که چه مقدار به صورت نقدی و چه مقدار از آن بوسیله چک پرداخت می‌شود.
ب :مشخصات چک، تعداد و تاریخ آن را باید در قولنامه ماشین بنویسید.
پ :شماره حساب یا شماره شبایی را که قرار است مبلغ به آن واریز شود را در مبایعه نامه ذکر کنید.
ت : تاریخ‌هایی را که در آن مبلغ را نقدی پرداخت می‌کنید در قولنامه ذکر کنید.
ماده ۴ – شرایط معامله
در این بند از قولنامه خودرو باید شرایط معامله را به دقت ذکر کنید. در این بند معمولاً موارد زیر را ذکر می‌کنند:
زمان حضور خریدار و فروشنده در مرکز تعویض پلاک
زمان سند زدن
زمان پرداخت وجه معامله
و سایر شرایط معامله
در این ماده از مبایعه‌نامه خودرو شما می‌توانید همه شروط مورد نظر خود را قید کنید.
برخی از شروط مهمی که باید در متن قولنامه ماشین آورده شوند عبارتند از:
۱ – حضور نداشتن هر یک از طرفین در دفترخانه اسناد رسمی (شماره دفترخانه را بنویسید) در زمان مقرر، عدم ارائه مستندات و مدارک لازم برای تنظیم سند از طرف فروشنده و عدم پرداخت ثمن تا تاریخ (…./…./…..) توسط خریدار موجب ایجاد حق فسخ معامله برای ذینفع می شود که با ارسال یک اظهارنامه بلافاصله پس از ایجاد این حق می تواند مراتب فسخ را به اطلاع طرف دیگر برساند
۲: معمولاً در فرم‌های آماده مبایعه نامه خودرو بندی شبیه به بند زیر به عنوان حق فسخ قرار دارد:
همه خیارات از جمله خیار غبن به هر عنوان ادعا و به هر میزان اسقاط شد. موارد تقلب و تدلیس از این موضوع مستثنی است.
۳ – مسئولیت هر نوع تخلف مانند تخلفات راهنمایی و رانندگی، کیفری و مدنی که با استفاده از خودروی تحت معامله انجام شده باشد به عهده فروشنده است. همچنین، مسئولیت خرابی و آسیب‌های وارد شده به خودرو تا زمان تحویل نیز بر عهده فروشنده است.
۴ : به عنوان خریدار باید خودرو، لوازم جانبی آن، اسناد و مدارک مربوط به آن و بیمه‌نامه آن را پیش از امضای قرارداد بررسی کنید و همهٔ این موارد را در قولنامه ذکر نمایید نمونه:
«مورد معامله با تمام لوازم موجود و اسناد و مدارک، با رویت کامل فنی و بدنه توسط خریدار و کارشناس مورد اعتماد او صورت گرفت و از کمیت و کیفیت آن آگاه است. بنابراین خریدار نمی‌تواند پس از امضای این قرارداد ادعایی نسبت به عدم سلامت فنی و بدنه خودرو داشته باشد »
با آوردن چنین بندی در قرارداد عملاً حق فسخ معامله را به دلیل ایرادهای فنی یا کمبود لوازم جانبی یا مدارک از دست می دهید اگر خریدار خودرو هستید، حتماً پیش از امضای قولنامه، خودرو را به یک کارشناس مورد اطمینان نشان دهید تا از سلامت فنی آن اطمینان پیدا کنید. همچنین، در قرارداد خود ذکر کنید که چند نسخه از قولنامه وجود دارد.
و در آخر توصیه می کنم برگه مبایعه نامه به صورت چاپی باشد و حتما شهودی هم زیر آن را امضا نمایند و همچنین تعداد نسخه های مبایعه نامه و تعداد صفحات هر نسخه از قرارداد ذکر شود
حتما اگر قرارداد در چند برگه تنظیم شده شماره صفحه و تعداد کل صفحات در برگه ذکر و زیر هر برگه را هم طرفین و شهود امضا نمایند
دو نکته بسیار مهم : به هیچ عنوان با استفاده از کاربن برگه دوم را امضا نکنید و هر برگه با خودکار و توسط افراد و در حضور شما امضا و اگر خط خوردگی و اشتباهی در متن بود که با خودکار آن را اصلاح می کنید حتما طرفین زیر برگه آن را توضیح دهند و زیر توضیح امضا نمایند
همیشه قبل هر معامله ای مشورت با وکیل را برای جلوگیری از مشکلات احتمالی توصیه می کنم
بدون دیدگاه