در این نوشته به این موضوع خواهم پرداخت که در چه زمانی مثلاً در دادگاه کیفری و یا در شوراهای حل اختلاف رأی صادره حضوری یا غیابی محسوب می‌شود و به طور خلاصه بیان می‌کنم چه آثاری برای طرفین دادرسی خواهد داشت
در ابتدا به بررسی شرایط لازم برای حضوری تلقی شدن احکام پرونده های دادگاه عمومی حقوقی می پردازم
مطابق ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی اگر شخص خوانده در هیچ کدام از جلسات شرکت نکند و ابلاغی به صورت واقعی به او نشود و لایحه ای هم نفرستاده باشد رأی نسبت به او غیابی محسوب می‌گردد لازم به ذکر است رأی نسبت به خواهان همیشه حضوری محسوب است
متن ماده ۳۰۳ – حکم دادگاه حضوری است مگر این که خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و به طور کتبی نیز دفاع ننموده باشد و یا اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد.
اگر هر یک از ابلاغیه هایی که مرتبط با پرونده می‌باشد را در سامانه ی ثنا باز نمایید ابلاغ واقعی محسوب می‌گردد و اگر وارد سامانه نشوید مطابق آیین نامه و ماده ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی ابلاغ قانونی محسوب می‌گردد
اگر رأی دادگاه غیابی باشد برای اجرا پس از گذشت ۴۴روز می‌توان درخواست صدور اجراییه را از محکمه درخواست نمود اما لازم است تأمین مناسب توسط محکوم له سپرده شود تا حقوق محکوم علیه غایب زایل نگردد
البته همانگونه که مشخص شد اگر مثلاً حکم ابلاغ واقعی بشود پس از گذشت مهلت تجدید نظر با عدم تجدید نظر خواهی یا پس از رسیدگی در دادگاه تجدید نظر دادنامه با قطعی شدن قابل اجراست ( استثنا دعاوی تصرف عدوانی مزاحمت و ممانعت از حق ، ماده ۱۷۵ قانون آیین دادرسی مدنی )
نکته : شخصی که نسبت به حکم غیابی واخواهی می‌کند واخواه نام دارد و طرف او یعنی خواهان واخوانده نامیده می‌شود و مطابق قانون واخواه در زمان ثبت واخواهی لازم است مواردی را رعایت کند تا حقوقش از بین نرود
در شورای حل اختلاف شخص خوانده حتماً باید لایحه ای فرستاده و یا در جلسات شرکت کرده باشد تا رأی نسبت به او حضوری محسوب گردد
متن ماده ۲۵ قانون شوراهای حل اختلاف
ماده۲۵ـ رأی صادره از سوی قاضی شورا حضوری است، مگر اینکه محکومٌ‌علیه یا وکیل او در هیچ یک از جلسات رسیدگی حاضر نشده و یا به طور کتبی نیز دفاع ننموده باشد.
در دادگاه های خانواده نیز مطابق ماده ۹ قانون حمایت از خانواده ابلاغ مطابق قانون آیین دادرسی مدنی صورت می‌گیرد اما برای تسهیل امر ابلاغ موارد بیشتری در نظر گرفته شده است
ماده۹ـ تشریفات و نحوه ابلاغ در دادگاه خانواده تابع مقررات قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی است، لکن چنانچه طرفین دعوی طرق دیگری از قبیل پست، نمابر، پیام تلفنی و پست الکترونیک را برای این منظور به دادگاه اعلام کنند، دادگاه می تواند ابلاغ را به آن طریق انجام دهد. در هر صورت، احراز صحت ابلاغ با دادگاه است.
@ در ماده ۴۰۶ قانون آیین دادرسی کیفری شرایط حضوری شدن احکام دادگاه را بیان نموده بنابراین در دعاوی کیفری بر خلاف پرونده های مطروح در دادگاه حقوقی ، صرف ابلاغ واقعی احضاریه به متهم یا وکیل وی موجب حضوری محسوب شدن حکم دادگاه نمی گردد .
ماده ۴۰۶- در تمام جرایم، به استثنای جرایمی که فقط جنبه حق‌اللهی دارند، هرگاه متهم یا وکیل او در هیچ‌یک از جلسات دادگاه حاضر نشود یا لایحه دفاعیه نفرستاده باشد، دادگاه پس از رسیدگی، رأی غیابی صادر می‌کند. در این‌صورت، چنانچه رأی دادگاه مبنی بر محکومیت متهم باشد، ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ واقعی، قابل واخواهی در همان دادگاه است و پس از انقضای مهلت واخواهی برابر مقررات حسب مورد قابل تجدیدنظر یا فرجام است. مهلت واخواهی برای اشخاص مقیم خارج از کشور، دو ماه است.
تبصره ۱- هرگاه متهم در جلسه رسیدگی حاضر و در فاصله تنفس یا هنگام دادرسی بدون عذر‌موجه غائب شود، دادگاه رسیدگی را ادامه می‌دهد. در این‌صورت حکمی که صادر می‌شود، حضوری است.
تبصره ۲- حکم غیابی که ظرف مهلت مقرر از آن واخواهی نشود، پس از انقضای مهلتهای واخواهی و تجدیدنظر یا فرجام به اجراء گذاشته می‌شود. هرگاه حکم دادگاه ابلاغ واقعی نشده باشد، محکومٌ علیه می‌تواند ظرف بیست روز از تاریخ اطلاع، واخواهی کند که در این صورت، اجرای رأی، متوقف و متهم تحت الحفظ به همراه پرونده به دادگاه صادرکننده حکم اعزام می‌شود. این دادگاه در صورت اقتضاء نسبت به أخذ تأمین یا تجدیدنظر در تأمین قبلی اقدام می‌کند.
تبصره ۳- در جرایمی که فقط جنبه حق‌اللهی دارند، هرگاه محتویات پرونده، مجرمیت متهم را اثبات نکند و تحقیق از متهم ضروری نباشد، دادگاه می‌تواند بدون حضور متهم، رأی بر برائت او صادر کند.
همانطور که مشخص است اگر اتهام چه از موضوعاتی باشد که تحقیقات مقدماتی اش با دادسراست و یا چه از مواردی باشد که در دادگاه به صورت مستقیم تحقیق سپس رسیدگی می‌شود حضور فرد یا وکیل او در دادگاه یا ارسال لایحه ملاک خواهد بود
البته با توجه به اختیارات بازپرس یا دادیار و یا شعبه دادگاه کیفری در مقام تحقیق معمولاً متهمین برای اخذ توضیحات و دفاع در برابر اتهام وارده حضور پیدا می کنند و حسب مورد تأمین مناسب از آن‌ها نیز اخذ می‌شود و متهمان معمولاً در جلسات دادگاه نیز حضور می یابند
بدون دیدگاه